EEN PRIKKELEND GESPREK MET... Susan van ‘t Hullenaar

Susan van ‘t Hullenaar

Na een studie rechten ging Susan aan de slag in het bedrijfsleven. In haar juridische functies kreeg ze steeds meer te maken met haar oude liefde: communicatie en schrijfwerk. Dat beviel zo goed dat ze in 2009 de knoop doorhakte, en voor zichzelf begon als tekst- en scenarioschrijver. Naast allerlei zakelijke teksten schrijft Susan ook de kinderboekenserie ‘De Groene Hand’.

De kunst van schrijven

“Ik vind schrijven om veel redenen leuk. Je creëert iets waarmee je mensen verder helpt. Met een boek geef ik kinderen een spannende wereld waarin ze even kunnen wegduiken. En bij zakelijk schrijven zit ik juist midden in de actualiteit en probeer ik volwassenen zo goed en inspirerend mogelijk te informeren over belangrijke en interessante zaken. Bij zakelijk schrijven komt meer kijken dan mensen vaak denken. Voordat er een woord op papier staat, heb ik al een heel traject doorlopen.”

Eerst de essentie

“De eerste en belangrijkste stap is het vaststellen van de boodschap: wat wil ik precies wil vertellen en waarom? Wat is de rode draad in het verhaal? Dat moet ik in een paar zinnen helder kunnen samenvatten. Als ik de essentie te pakken heb kan ik het verhaal verder uitwerken met details en voorbeelden, maar alleen als die relevant zijn voor de boodschap. Voor die uitwerking verdiep ik me in de informatie die ik van opdrachtgevers krijg, maar vaak moet ik ook zelf dingen checken of uitzoeken om er een sluitend geheel van te maken.”

Hou de aandacht vast met structuur

“Als ik genoeg informatie heb kan ik door naar de volgende stap: structuur aanbrengen in het verhaal, om de lezer tot het einde geboeid vast te houden. Dat doe je met en prikkelende inleiding, een interessant, logisch opgebouwd verhaal met een duidelijke ontknoping. Net als bij een gewoon verhaal eigenlijk.”

Een verhaal blijft hangen

“Mensen houden van verhalen. Geef maar toe, een goed verhaal zegt jou ook meer dan een droog rapport. Bedrijven beseffen nog onvoldoende hoe interessant hun verhaal of het verhaal van hun medewerkers kan zijn voor de buitenwereld. Het laat zien waar je voor staat, en dat wordt steeds belangrijker.”

Vergeet de lezer niet!

“Als ik de boodschap, inhoud en structuur in beeld heb kan ik echt gaan schrijven. Vaak ben ik gebonden aan een maximum aantal woorden en het is meestal best een gepuzzel om het verhaal binnen dat maximum inhoudelijk kloppend, logisch én prettig leesbaar te krijgen. Je moet dan echt keuzes maken; goed schrijven is ook schrappen.”

“Dat prettig leesbaar maken is belangrijk. Ik kan nog zo’n belangrijke, goed opgebouwde boodschap verkondigen, als niemand zich aangesproken voelt doe ik alles voor niets. Een veelgemaakte fout is dat bedrijven bergen informatie geven zonder zich af te vragen of de lezer daarop zit te wachten. Daarom probeer ik me altijd goed te verplaatsen in de doelgroep. Wat zouden de lezers interessant vinden? Hebben ze al voorkennis of moet ik veel uitleggen? Vaak kun je gewoon denken: hoe zou ik dit verhaal vertellen aan een vriend, of iemand op het schoolplein? Wat zou ik zelf graag willen lezen?”

Ambtelijke taal en modewoorden

“Wat niemand wil lezen, maar wat ik bedrijven toch vaak zie presenteren is een opsomming van feiten, in ambtelijke taal: ‘in het kader van’, ‘middels’ en ‘in verband met het feit dat’. Dat is behoorlijk taai om doorheen te komen. Van moeilijk taalgebruik raak ik echt niet onder de indruk. Ik vind het juist knap als iemand heel kort en krachtig in begrijpelijke taal iets kan uitleggen.

Daarnaast is het altijd uitkijken met modewoorden en managementtaal. Veel tekstschrijvers gruwen daarvan. Dingen als ‘in je kracht staan’ of naar een punt in de horizon werken. Ik heb het zelf met ‘omarmen’. Dat vind ik best een mooi woord, maar doordat het nu zoveel gebruikt wordt heeft het z’n glans voor mij verloren. Ook klanten zijn kritischer op taalgebruik dan je denkt. Verval dus niet te gemakkelijk in modetermen, maar zeg het op je eigen manier. Daar onderscheid je je juist mee. Bij teksten met een korte levensloop, zoals interne berichten en berichten op social media, luistert het minder nauw, maar bij teksten die langer gelezen gaan worden let ik heel goed op dat het straks niet gedateerd klinkt.”

Kan iedereen schrijven?

“Technisch goed schrijven is een vaardigheid die iedereen kan leren. Maar voor echt fijn leesbare en interessante teksten heb je wel een goed taalgevoel en inlevingsvermogen nodig. En wat creativiteit, om net die leuke kop te verzinnen, of die verrassende wending. Je moet het een beetje in je hebben, maar ik denk zeker dat iedereen beter kan leren schrijven. Die nietszeggende opsomming die niemand raakt is echt niet nodig. Met een beetje extra moeite valt overal een mooi verhaal uit te halen!”